Coachbegrippen

Sabotage

Moedwillig en actief tegenwerken; opzettelijk de positie van de ander verzwakken. Sabotage is een vorm van weerstand, een stil verzet uit frustratie bijvoorbeeld tegen organisatorische veranderingen. Bij zelfsabotage werk je jezelf tegen, door bijvoorbeeld niet te doen wat je van plan was.  

Schaamte

Schaamte is een pijnlijk gevoel van tekortschieten (het impostersyndroom). Schaamte is net als schuld een sociale en zelfbewuste, menselijke emotie. Het vertelt ons dat we iets verkeerd hebben gedaan. Het maakt deel uit van ons reflecterend bewustzijn. Schaamte en schuld zijn reacties op negatief ervaren gebeurtenissen. Bij schuldgevoel wijs je je gedrag af, maar bij schaamte jezelf helemaal. Mensen die […]

Schulz von Thun

Schulz von Thun, een Duitse hoogleraar, onderscheidde vier manieren waarop wij met elkaar communiceren: de expressieve de zakelijke de relationele het appèl Elke zin die wij zeggen kunnen we op een van die vier manieren uitspreken. Maar de persoon tegen wie wij praten kan diezelfde zijn ook weer op een van die vier manieren verstaan. Je begrijpt dat dat onze […]

Script

Het levensplan dat een kind onbewust maakt in zijn vroegste jeugd. Op basis van verbale en non-verbale boodschappen geboden & verboden, eigen indrukken en ervaringen van zijn omgeving. Zoals ouders en andere personen met invloed. Toen en daar gebeurtenissen beïnvloeden het hier en nu gedrag. Vooral in situaties met stress vallen we terug op oude overlevingstechnieken. Het is indirect een soort “oorzaak en […]

Scriptbesluit

Overlevingsbesluit; als volwassene grijpen we – vooral in situaties met stress – vaak terug op strategieën die we als kind hebben ontwikkeld. Lees verder bij script.

Self-fulfilling prophecy

Voorspelling die is gebaseerd op verkeerde aannames komt uit en dat is voor de voorspeller het bewijs dat zijn aannames klopten.

Senge, Peter, M.

Schrijver van De vijfde discipline, de kunst & praktijk van de lerende organisatie.

Sensitiviteit

Sensitiviteit is inlevingsvermogen of empathie. Rekening houden met de situatie en standpunten, gedachten en gevoelens van anderen.

Serendipiteit

Toevallig bij elkaar komen. Ergens naar op zoek zijn en bij toeval iets anders, nuttig of waardevol, ontdekken. Dat zien en ook waarderen als een toevallige ontdekking. Serendipiteit doet een beroep op de creativiteit van de vinder. De Post-it’s en de penicilline zijn op die manier bij toeval ontdekt.

Situationeel leidinggeven

Afhankelijk van de bekwaamheid van de medewerker geeft de leidinggevende meer of minder sturend leiding. Er zijn vier niveaus van bekwaamheid en bereidheid (de taakvolwassenheid): instrueren = sturend stimuleren = coachend motiveren = steunend delegeren = overdragend De vier niveaus zijn ontwikkeld door Hersey en Blanchard.  

SMART

Acroniem voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden, toegepast bij het concreet maken van doelen. Tegenwoordig kom je ook SMARTIE tegen, waarbij de I voor Inspirerend en de E voor Energiek staat.

Social selling

Social selling is mensen nieuwsgierig maken naar wie jij bent via sociale media. Enerzijds doe je dat door je kennis te delen, anderzijds door de interactie aan te gaan met mensen die je volgen. Bij social selling draait het om de gunfactor. Je activiteiten richt je op de voor jou ideale werkgever of klant, want dat zijn de mensen met […]

Sociale jetlag

Net als bij een jetlag is het slaap-waakritme bij een sociale jetlag verstoort. De innerlijke, biologische, klok is niet afgestemd op de sociale klok, waardoor er een tekort aan slaap ontstaat.

Sociale media

Verzamelnaam voor websites waar je (gratis) een account kunt aanmaken om informatie te delen in de vorm van tekst, beeld of geluid. De meest bekende zijn Wikipedia, Hyves, LinkedIn, Facebook, Twitter, YouTube, Google+ en Pinterest om er maar een paar te noemen.

Socialisatie

Als nieuwe leden zich aansluiten bij een bestaande groep of gemeenschap dan begint het proces van aanpassen. Dat geldt voor iedereen en alle leeftijden. Of je je aansluit bij een sportvereniging of aan een nieuwe baan begint. Het socialisatieproces is proces van aanpassen. Hoe meer de waarden en normen aansluiten bij die van de groep hoe makkelijker het gaat. Ook […]

Sociogram

Met een sociogram breng je sociale verbanden in beeld. Dat kunnen de relaties van een persoon zijn, van een groep of afdeling of binnen organisaties. Het maakt de verbindingen zichtbaar. Hoe je bijvoorbeeld je netwerk in kaart brengt, lees je hier.

Soft skills

De soft skills of softskills zijn letterlijk vertaald de zachte vaardigheden. Bedoeld worden de sociale en emotionele meer persoonlijke vaardigheden. Het zijn de vaardigheden met meerwaarde voor een functie. Niet direct noodzakelijk voor de uitoefening ervan maar prettig als het er is. Denk aan aanpassingsvermogen, creativiteit en communicatieve vaardigheden als luisteren en schrijven. Voor een functie als systeembeheerder worden bepaalde […]

Solliciteren

Naar werk zoeken door middel van een presentatie (persoonlijk, schriftelijk of virtueel) van jezelf voor een bepaalde functie aan werkgevers.

Speedcoachen

Korte coachsessie van 15 tot 20 minuten, kenmerkend is de resultaatgerichtheid om van vraag tot inzicht te komen. Speedcoaching kan een laagdrempelige kennismaking met coaching zijn.

Spiegelen

Met spiegelen van gedrag wordt bedoeld dat je verbaal en non-verbaal aansluit bij je gesprekspartner. Dat doe je door dezelfde woordkeuze te gebruiken, op gelijke toonhoogte en snelheid te spreken en min of meer dezelfde houding aanneemt. Het spiegelen van de houding en manier van praten van je gesprekspartner schept vertrouwen. Het draagt positief bij aan de relatie, maar als […]

Spiegelneuronen

Spiegelneuronen zijn zenuwcellen die actief worden als we anderen zien bewegen. Dat wat je ziet spiegelt zich automatisch in je brein. De spiegelneuronen in ons brein reageren dan alsof je zelf beweegt. Doordat de neuronen het gedrag en ook de gevoelens van anderen spiegelt, kunnen we (in)voelen wat de ander voelt. Dat kan leiden tot onbewuste na-aap reacties. Zie je iemand […]

Spiritualiteit

Diep persoonlijk innerlijk ervaren verbinding en kracht. Oorspronkelijk werd het begrip vooral gekoppeld aan religie en geestelijk leven, sinds de 13e eeuw kreeg het een maatschappelijke en psychologische en later ook een mystieke betekenis.

Stad van Axen

Gebaseerd op de theorie van Leary, de rollen worden -eveneens in een cirkel- geïllustreerd met dieren zo staat de uil in de bovenpositie voor wijsheid en de schildpad in de onderpositie voor onmacht, de leeuw en de hond rechts voor resp. kracht en volgzaamheid; de steenbok en de havik links resp. voor weerstand en agressie.

Stapelbanen

Werken bij meer bedrijven tegelijk of bij dezelfde werkgever in verschillende functies. Om inkomsten te verhogen of om werkervaring op te doen. In Amerika al lang heel gebruikelijk.   

STARR

STARR is het letterwoord voor: Situatie Taak Actie Resultaat Reflectie De STARR methode wordt veel toegepast tijdens sollicitatiegesprekken. In plaats van vragen gericht op de toekomst, stel dat … gebeurt, hoe zou je daar dan mee omgaan, wordt gevraagd naar ervaring in het verleden. Geef eens een voorbeeld van een situatie waarin het aankwam op je stressbestendigheid? Wat was je taak; welke actie […]

Storytelling

Gestructureerd vertellen van gebeurtenissen waarbij de verhalende elementen een emotie raken. Het toepassen van storytelling of de narratieve methode helpt om een verhaal te verduidelijken. De verklaring is dat een verhaal beter hangen dan een opsomming van losse feiten. Het vervolgens verwerken en opslaan als een samenhangend geheel lukt beter, omdat de linker en rechter hersenhelft dan samenwerken. De techniek […]

Strategie

Gerichte werk- en denkwijze om volgens een vooropgezet plan het beoogde doel te bereiken.

Stress

Vorm van spanning die ontstaat door aanhoudende druk, soms van jaren. Signalen: minder plezier in het werk, snel geïrriteerd, thuis vaak met het werk bezig, moe, concentratieproblemen, moe, lichamelijke klachten, gevoel onbekwaam zijn. De positieve kant van stress is de signaalwaarde voor het individu en de directe omgeving. En als er meer mensen binnen een bedrijf stressverschijnselen vertonen ook voor […]

Stressbestendigheid

Stressbestendigheid effectief blijven presteren onder druk. De competentie staat vaak als functie-eis genoemd in vacatures.

Strook

Een begrip uit de transactionele analyse (TA). Afkomstig uit het Engels waar stroke aai of slag betekent. Het Nederlands kent geen woord dat de lading helemaal dekt. Het is nog ’t best te vertalen als erkenning. Een strook is elke vorm van erkenning die mensen met elkaar kunnen uitwisselen. De erkenning kan positief en waarderend zijn of negatief en afwijzend of […]

Succes

Slagen van een bepaalde inzet. Het bereiken van een doel; een proces positief afronden.

Supervisie

Ondersteunt studenten bij hun persoonlijke en professionele ontwikkeling en ervaren beroepsbeoefenaren bij het handhaven van hun professionele standaard

SWOT analyse

Een analyse van de interne sterke & zwakke kanten en de externe kansen & bedreigingen. Meestal weergegeven in een kwadrant. Oorspronkelijk werd de SWOT vooral bedrijfskundig toegepast om de sterktes en zwaktes van een organisatie in kaart te brengen en de kansen en bedreigingen. Daarbij wordt interne situatie in kaart gebracht en wordt gekeken naar de markt en de omgeving. De […]

Symbiose

Een relatie tussen mensen die het moeilijk maakt om los van elkaar te functioneren. Als het een volwassen man of vrouw betreft voor wie het niet mogelijk is zelfstandig te functioneren;  autonoom beslissingen te nemen. Hij of zij belt -nadat ze zelf getrouwd zijn en kinderen bijvoorbeeld- nog dagelijks met zijn of haar moeder. Deze situatie is ongezond; een gezonde symbiotische […]

Synchroniciteit

Toeval bestaat niet, zeggen we als twee of meer gebeurtenissen gelijktijdig gebeuren zonder dat daar direct een aanleiding voor is maar wel helemaal passen in het moment. Zo’n moment heeft vaak iets magisch. Net als de archetypen is het begrip synchroniciteit afkomstig van Carl Gustav Jung. Minder toevallig is het synchroon zwemmen. Die dames met een knijper op de neus die gelijktijdig […]

Synergie

Het resultaat van samenwerking levert meer op dan ieder op zich kan bereiken.

Systeemdenken

Met systeemdenken kijk je naar het geheel om de relatie en de interactie tussen de delen te begrijpen. Het zien van de diepere structuren tussen schijnbaar onafhankelijke delen of gebeurtenissen en de onbedoelde invloeden of bijwerkingen. Systeemdenken is het tegenovergestelde van het denken in oorzaak-en-gevolg en schuld.