Prestatiedruk en stress leiden tot kokervisie, een vernauwing van het bewustzijn. Kokervisie is een manier van kijken en denken die zo gefocust is dat je niet meer objectief waarneemt.
Kritische wetenschap faalt
Dat gebeurde bij al die mensen die klakkeloos de onderzoeksresultaten van Diederik Stapel (voormalig hoogleraar in de sociale psychologie) omarmden. Verblind door resultaten in het verleden, waren ze overtuigd van zijn kwaliteiten. Volgens de onderzoekscommissie naar de fraude “… heeft de kritische wetenschap gefaald van hoog tot laag.”
Bedrijfsblindheid
De Schiedammer parkmoord is een voorbeeld van kokervisie. Bewustzijnsvernauwing door selectieve waarneming komt ook voor bij mensen die jarenlang hetzelfde werk doen en met dezelfde collega’s. Patronen raken snel vastgeroest. De introductiefase, het inwijden van nieuwe medewerkers in het ‘Zo doen wij dat hier’, voedt enerzijds de integratie en anderzijds de bedrijfsblindheid.
Blindstaren of …
Pas als er iets misgaat of klokkenluiders trekken aan de alarmbel, is er behoefte aan verandering. De vaste reflex is dan een snelle oplossing voor het probleem: strengere regels en meer toezicht. Zo ook in de situatie van de gevallen hoogleraar.
… op zoek naar een andere bril
Afstand nemen is een manier om het denkraam te verbreden. Dat kan bijvoorbeeld met intervisie, een vorm van gezamenlijk reflecteren die kokervisie en bedrijfsblindheid helpt voorkomen. Meer creatieve vormen om los te komen uit vaste denkpatronen zijn brainstorming en gamestorming. Andere invalshoeken, genereren andere mogelijkheden.
Verlamd door angst voor focus
Het blijkt dat rechercheurs na de Schiedammer moordzaak bang zijn geworden voor te snelle conclusies. Gefocust als ze nu zijn op niet gefocust zijn, durven ze niet meer tot een uitspraak te komen.
Coachy.nl