Zelf ga ik de deur niet uit zonder lippenstift. Dagelijks een sterke kop koffie om de dag mee te beginnen is er ook een. Gewoontes ontstaan spontaan. Je raakt er aan gewend. Je denkt er niet meer bij na en het wordt een automatisme.
Tot er iets niet klopt
Dat maakt onzeker.
- Als je mis grijpt naar je sleutels bijvoorbeeld, die altijd in je rechter jaszak zitten.
- Of als de ring die je altijd om hebt nog in de badkamer ligt en jij al in de trein zit.
- Of dat ik voor een sollicitatiegesprek te laat merkte dat ik mijn lippenstift was vergeten. Ineens niet alles meer onder controle.
Gewoontes geven houvast
Herman Melville, de schrijver van Moby Dick, nam dat wel heel erg letterlijk. Hij bond zichzelf vast aan zijn stoel als hij ging schrijven. Zo voorkwam hij dat hij andere dingen ging doen.
Gewoontes van andere creatievelingen
- Filmmaker Woody Allen nam tussendoor een extra douches, liefst heel heet, om op nieuwe ideeën te komen.
- Simon Vestdijk gebruikte oordopjes en een draaiende stofzuiger om zich af te sluiten van geluid tijdens het schrijven.
- James Boswell een Schotse jurist en (dagboek)schrijver deed vanaf opstaan tot en met zijn ontbijt alles op een vast tijdstip. Tot en met de servet die zijn hulp voor hem op tafel legde aan toe!
- Ook kunstenaar Andy Warhol hield van zijn routines. “Vasthouden aan zijn gewone doordeweekse ‘sleur’ was voor hem zo belangrijk dat hij er alleen van afweek als het echt niet anders kon.”
- Stendhal de schrijver van Le Rouge et le Noir een van mijn favoriete romans, las voor hij ging schrijven een paar bladzijden uit het burgerlijk wetboek. Dan kon hij zelf betere zinnen vormen.
Deze weetjes komen uit Dagelijkse rituelen. Een grappig boek dat in korte stukjes de soms wel heel bijzondere gewoontes van ruim 150 creatievelingen beschrijft.
Van gewoontes naar rituelen
Gewoontes kunnen uitgroeien tot rituelen waaraan mensen een symbolische betekenis geven. Vaak zijn ze ook cultuurgebonden. We kennen er nog verschillende. Zoals het eten van beschuit met muisjes bij een geboorte en het strooien van rijst over een bruidspaar.
Collectieve rituelen bevestigen het gevoel van gemeenschap. Kijk maar naar de Haka, die indrukwekkende dans van de Nieuw-Zeelandse Maori’s. Geen wedstrijd van het rugbyteam begint zonder die oude rituele krijgsdans. Het collectieve zelfvertrouwen spat er van af.
2 Reacties