Gedrag is een keuze

Ik en de Ander - levensposities

Als kind staan we open voor de wereld om ons heen. Alle indrukken en ervaringen geven we een eigen betekenis die we opslaan in ons geheugen. Het zijn onze vaste overtuigingen.

Jouw kijk op de wereld

Deze overtuigingen zijn bepalend voor de rest van ons leven. Terwijl we al lang zijn vergeten hoe we tot die overtuigingen kwamen, beïnvloeden ze ons doen en laten als volwassene. En omdat die overtuiging sinds je jeugd diep geworteld is, blijkt het verdomd lastig om ze los te laten. Vaak lukt dat pas als je meer van de achterliggende drijfveren begrijpt.

Die overtuigingen worden in de Transactionele Analyse (TA) levensposities genoemd. Er zijn vier verschillende levensposities.

Gedrag is een keuze

  1. Ik ben OK > Jij bent OK
  2. Ik ben OK > Jij bent niet OK 
  3. Ik ben niet OK > Jij bent OK
  4. Ik ben niet OK > Jij bent niet OK

In contact met anderen bewegen we ons voortdurend tussen die vier posities. Toch heeft iedereen een meest favoriete kijk op de wereld.

Kenmerken van je gedrag

Maak een vlekkenplan om te ontdekken wat jouw favoriete venster is.

  • Voor het aangeven van de levensposities deel je een vel papier met 2 lijnen horizontaal en verticaal doormidden.
  • Trek vervolgens diagonaal van links naar rechts nog een lijn.
  • Ga dan ontspannen zitten en doe je ogen dicht.
  • Leg met een denkbeeldige camera vast wat je de afgelopen 24 uur deed. Waar en wanneer je registratie begint, wie er bij aanwezig zijn en wat er gebeurt. Denk aan de maaltijden, gesprekken, het moment vlak voor je in slaap valt en hoe je wakker wordt, opstaat en zo verder de dag door tot nu.
  • Houd die beelden vast.
  • Ga nu snel, intuïtief te werk.
  • Speel je ‘video’ in gedachten af en
  • teken ondertussen in elk venster hoeveel tijd je daar met je gevoelens en gedachten de afgelopen 24 uur was.

Bij TA en jouw kijk op de wereld zie je een voorbeeld en kun je meer lezen over het model.

Coach je zelf

Met zelfreflectie kun je je eigen gedrag observeren. Door het vaker te doen, maak je je bewust van je gedrag. Het is een hulpmiddel om stappen te zetten als je anders wilt reageren op situaties die vergelijkbaar zijn.

  • Wat is de situatie?
  • Wie zijn er bij?
  • Hoe reageer jij dan?
  • Hoe reageren anderen op de verandering?
  • Wat is positief aan de reacties?
  • Wat is negatief aan deze reacties?
  • Wat doe jij dan?
  • Wat zou je willen doen?
  • Hoe ga je dat doen?
Heb je aanvullingen of wil jij je ervaringen delen? Je bent welkom!

1 Reactie

Laat een Reactie achter