Is burn-out voor echte doorzetters?

Is burn-out voor echte doorzetters?Nederland lijdt aan te hoge werkdruk. Zelfs tijdens de crisis nam dit toe. Inmiddels heeft 1 op de 7 werkenden burn-out klachten. In het onderwijs zelfs 1 op de 5. Mensen tussen 25 en 35 jaar hebben de meeste klachten.

Andere tijden

Het komt door onze manier van werken zegt hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie Wilmar Schaufeli. Die manier van werken is de laatste vijftig jaar sterk veranderd.

Tot de  jaren zestig, zeventig, werkten de meeste mensen met hun lijf en hun handen. Nu werken de meeste mensen met hun hoofd.
We zitten hele dagen te turen naar beeldschermen. Onze handen bedienen slechts toetsenborden en een muis.

Daarnaast worden er hogere eisen gesteld aan onze communicatieve vaardigheden. We moeten samenwerken met collega’s van andere afdelingen, omgaan met spanning en conflicten. En dat doen we in lawaaiige kantoortuinen. Niet zo gek dat dit leidt tot psychische vermoeidheid. Er is geen sprake van lichamelijke slijtage zoals vroeger, maar van mentale slijtage.

Managers snappen het niet

Werkstress is een van de belangrijkste bronnen van burn-out. En professor Willem van Rhenen, bestuurslid bij ArboUnie, meent dat er drie directe veroorzakers van werkstress zijn aan te wijzen:

  1. te weinig steun
  2. te weinig verantwoordelijkheid
  3. te weinig positieve energie.

En dat is de verantwoordelijkheid van de managers. Ook zij ervaren de veranderde manier van werken. Productiewerk is betrekkelijk eenvoudig aan te sturen. Nu mensen vooral met hun hoofd werken vraagt dat een andere minder van aansturen.

Managers doen er beter aan niet de eigen normen [hoge stressbestendigheid met het karakter van de doorzetter] als uitgangspunt te nemen. Beter respecteren zij hun medewerkers. Verdiepen zij zich in hun medewerker en nemen hun klachten serieus. Het heeft zin de gebruiksaanwijzing van medewerkers en de werking van hun brein te leren begrijpen.

Echte doorzetter

Dat is de man of vrouw in kwestie. De iets te perfectionistisch aangelegde persoon of hij die moeilijk nee zegt. De doorzetter, gedreven door prestatiedrang, die liever niet toegeeft dat hij vreselijk moe is. Die zich schaamt of bang is voor gezichtsverlies. Die stoere die zegt mij overkomt zo iets niet.

De kenmerken van burn-out

Je herkent een dreigende burnout aan concentratie- en controle verlies. Mensen gaan fouten maken. Reageren emotioneel worden boos om niks of barsten in tranen uit. Ze krijgen vage lichamelijke klachten, spanning in nek, rug en hoofd, darmklachten of hoge bloeddruk. In de privésfeer klagen ze over vermoeidheid. Ook kan het zelfvertrouwen flink aangetast worden.

Iedereen heeft wel eens last van een of meer van deze klachten. Het verschil met burn-out is dat er langere tijd sprake is van overbelasting door spanningen.

Voorkom overbelasting

  1. Doe regelmatig even helemaal niks. Je brein heeft het nodig om te herstellen en informatie te verwerken.
  2. Ga op tijd de deur uit, aan het begin maar ook aan het eind van de dag. Dan hoef je je niet te haasten om op je werk te komen of je kind op tijd van de opvang te halen.
  3. Leer je stressmomenten herkennen zodat je weet waar je grenzen liggen. Pas dan kun je ze aangeven.
  4. Voorzie jezelf van een nootrantsoen, altijd. Want noten doen het goed als je even in een dip zit. Ook helpt het om een verlate lunch op te vangen. Een proteïnereep doet trouwens ook wonderen op die momenten.
  5. Heb je behoefte aan een schouderklopje, vraag er dan om. Is er niemand in de buurt die daarin kan voorzien, doe het dan zelf. Bedenk drie dingen van de afgelopen 24 uur waarvoor jij een compliment verdient.
  6. Schrijf piekermomenten van je af. Of houd een reflectiedagboekje bij. Noteer regelmatig, liefst elke dag, kort je ervaringen van die dag. Wat is blijven hangen. Waardoor liet jij je leiden. Wat deed je. Wat was prettig. Waar vertrouw je op. Maak nergens een geheim van, ook niet van je klachten.
  7. Bewaak je energieniveau. Je kunt hier het dagboek voor gebruiken. Geef op een schaal van 1 tot 10 aan hoe het die dag met je energieniveau gesteld was. Loopt het erg uiteen, noteer het dan bij je activiteiten.
  8. Wissel werkzaamheden die veel inspanning vragen af met lichtere. Creëer tussendoor een time-out-moment.
  9. Wat rekken en strekken van nek, rug, armen en benen, geeft nieuwe energie. En is nog goed voor je bloedsomloop ook.
  10. Om afstand te nemen, haal je af en toe eens diep adem. Je weet wel, in door je neus en langzaam uit door je mond.
  11. Afstand nemen lukt ook met hulp van een fijn plaatje waarop je even kan wegdromen naar een andere wereld. Mooie herinneringen of toekomstige vakantiebestemmingen, het werkt allebei.
  12. Leg je neer bij de situatie, accepteer dat niet alles leuk is. Nergens.
  13. Maar … kom in actie als je dagelijkse activiteiten meer energie kosten dan opleveren.
  14. Bewaak je eigen grenzen, ook waar het jouw normen en waarden betreft. Als die niet aansluiten bij het bedrijf waar je werkt dan is betrokkenheid ver te zoeken.
  15. Neem waarschuwingen serieus of ze nu mentaal, fysiek zijn of van je partner komen.
  16. Vertrouwen op je eigen veerkracht is belangrijk, maar praat er ook met anderen over. Wacht niet tot het te laat  is.
Een burn-out voorkomen is flink doorzetten. Hieronder nog wat meer leestips over stress en burn-out

Wil je meer doen dan lezen, maak dan een coachafspraak. Samen kunnen we onderzoeken wat ik voor je kan beteken.

foto:123rf

2 Reacties

Reageer op marrie rietveld