Nietzsches tranen

Nietzsches tranen door Irvin YalomNietzsches tranen is een geweldige, bijna historische roman. Net als in zijn andere boeken duikt de schrijvende psychiater Irvin D. Yalom flink de diepte in.

Feiten en fictie

Het verhaal speelt zich af in Wenen aan het eind van de 19e eeuw.

De hoofdpersonen zijn de filosoof Nietzsche en de succesvolle, 40 jarige dokter Jozef Breuer. In zijn uiterlijke leven lijkt alles te kloppen, vrouw, kinderen, gewaardeerd door collega’s. Innerlijk worstelt hij met zichzelf. Het leven is hem min of meer overkomen

Op de achtergrond speelt Sigmund Freud een rol, als student, vriend en latere collega van Breuer.

Tot zover de feiten. Fictie is de ontmoeting tussen Nietzsche en Breuer.

Het verhaal

Nietzsche wordt gekweld door hevige hoofdpijnen. Vrienden adviseren hem om contact op te nemen met dokter Breuer. Tegelijk vraagt een vriendin van Nietzsche (die niet met hem wilde trouwen) dokter Breuer hem te genezen van zijn wanhoop en doodswens.

Omdat Nietzsche niet direct open staat voor de behandeling bedenkt de dokter een list. Onder het voorwendsel zelf af te willen van zijn wanhoop, stelt de dokter een ruil voor. Hij behandelt Nietzsche voor zijn hoofdpijn en omgekeerd helpt Nietzsche de dokter.

Levenskeuzes

Ze spreken elkaar dagelijks. Alle grote levensthema’s komen aan bod, vrijheid en macht, het zoeken naar waarheid, hartstocht, en de angst voor het oud worden, “Het is niet de afdaling die me dwars zit – het is het niet meer klimmen.” Er ontstaat een oprechte vriendschap.

Een mooie wending

Tijdens de gesprekken met Nietzsche wordt Breuer zich bewust van zijn eigen wanhoop en onzekerheden. “Ga door met schoorsteenvegen, Josef. Stel je oordeel uit – en spreek!”

Zijn vriend Freud stelt een hypnose voor. Dan ervaart Breuer wat het voor hem betekent als hij zijn vrouw Mathilde kwijt raakt. “Ik voelde me haar gevangene en verlangde naar mijn vrijheid – vrijheid … een ander, volkomen verschillend leven te hebben.”

Uiteindelijk komt Breuer van zijn wanhoop af en omarmt hij zijn eigen leven. Ook Nietzsche maakt in vrijheid de keus voor zijn eenzaamheid.

De opbouw van het boek

Yalom beschrijft de gesprekken prachtig en meeslepend. Vooral ook doordat beide mannen zelf aantekeningen van de gesprekken en hun eigen gedachten maken. In het laatste deel van het boek verantwoordt de schrijver het historische kader en zijn keuzes.

Worden wie je bent

Dat is de kern van dit boek. Delen van de tekst komen uit brieven en teksten van Nietzsche zelf. Ook uit zijn autobiografie Ecce Homo Hoe iemand wordt wat hij is.

Nietzsches tranen, voor wie?

Een boeiend boek voor iedereen die een beetje interesse heeft in de ontwikkeling van de mens tijdens de midlife crisis. Pas op, het boek kan confronterend zijn!

3 Reacties

Reageer op marrie rietveld