Opstellingen

Een familieopstelling of organisatieopstelling is een ruimtelijke voorstelling van een systeem (met mensen of objecten). Een systeem is een samenstelsel van met elkaar verbonden of elkaar beïnvloedende elementen, binnen bijvoorbeeld een gezin, team of bedrijf.

Bij een opstelling is er iemand met een probleem waar hij een antwoord voor zoekt. Na een korte inleiding over de situatie, nodigt de vraagsteller -de inbrenger- mensen uit de groep op een persoon of positie voor te stellen uit de probleemsituatie -het systeem-. Hij plaats ze intuïtief op een plek in de ruimte. De inbrenger vraagt hen een bepaalde rol te vervullen.
Met de opstelling wordt de probleemsituatie als het ware gespeeld. Het is de bedoeling dat men zich laat sturen door de krachten binnen het systeem en de emotionele invloed ervan ondergaat. Zich dus onbewust te laten sturen door de orde en balans in het systeem. Om te voorkomen dat mensen hun rol bewust gaan invullen, moet vooraf niet te veel over de situatie verteld worden. Alleen dan kan een opstelling het verborgen krachtenveld helder maken en wordt de dynamiek binnen een systeem zichtbaar.

Een opstelling kan de inbrenger dus inzicht geven. En helpen patronen en belemmeringen te doorbreken. Het opstellingenwerk is ontwikkeld door Bert Hellinger, psychotherapeut.Opstellingen werk wordt ook wel systemisch werk of systeemtheorie (niet te verwarren met het systeemdenken) genoemd.

Een opstelling kan ook gesimuleerd worden, bijvoorbeeld met een tekening of een tafelopstelling. Speciale blokjes of poppetjes of willekeurig voorhanden materiaal is bruikbaar. Het voordeel is dat er geen andere mensen nodig zijn en het geen extra organisatie vraagt mbt tijd en locatie, prettig bij een coachsessie.
Voor de gecoachte is een simulatie opstelling makkelijker. Het helpt om afstand te nemen en met een helikopterview naar de situatie te kijken. Ook houdt hij zelf meer controle over de situatie, wat hem minder afhankelijk maakt van anderen.